Een week in Uganda

Alweer een week in Uganda en al duizenden indrukken opgedaan. Het blijft alsof ik in een documentaire rondloop. Is dit werkelijkheid wat ik hier zie? De vele foto's die ik maak zijn er getuige van. Ik moet ervoor zorgen dat ik er zelf ook af en toe op sta om voor mezelf niet te kunnen ontkennen dat het een film is waar ik naar kijk.

Alleen de centrale weg is hier verhard en geëgaliseerd, loopt door alle dorpen en steden. Stoplichten zie je nauwelijks wel ontelbaar veel betonnen drempels, 3 á 4 vlak na elkaar en zo hoog dat elke auto volledig af moet remmen. Niet fijn wel doeltreffend. Verder zijn de wegen hobbelige, rode zandwegen vol met diepe groeven gecreëerd door het regenwater dat naar beneden stroomt. De groeven zijn op sommige plaatsen 10 tot 15 cm diep zodat het continue opletten is waar je loopt of waar de boda boda (taxi brommer) moet rijden. Het heeft een paar keer flink geregend en de rode grond veranderd op sommige plaatsen in rode modder. De kans dat de boda boda (taxibrommer) er in blijft steken en je er af valt is aanzienlijk. Afstappen dus op deze plaatsen. 4 Weken gegarandeerd droog weer dacht ik te krijgen maar wij hebben blijkbaar de nodige regen meegebracht uit Nederland. Is ook sponsoring denken we dan maar Hier zijn ze er blij mee. Het vreemde is alleen dat ze niet ál het regenwater opvangen. Alleen de waterputten worden voorzien van regenwater via een goot met regenpijp. Verloren goud.... Zo is er wel meer (lees heel veel) wat wij niet logisch vinden.

Het woord innoveren kennen ze hier niet dus blijft veel gaan zoals het al jaren gaat. De armsten zitten nog steeds in hun 'huizen' op de zandgrond. Stoelen en tafels hebben ze niet. Wij zouden van een boomstronk een krukje maken, en met een plank of boomstammetjes een tafelblad. Kost ook niks zou je zeggen. Toch zitten ze hier nog steeds op de grond. In de hoek van de enige ruimte die ze hebben ligt een matras waar de hele familie op slaapt. Oók de niet zindelijke kinderen..... Wil je ze als Mzungu (blanke) helpen door een nieuw matras voor ze te kopen dan is die in no time weer verkocht op de markt. Wíj vinden zo'n matras niet hygiënisch, zij zien het probleem niet en zien liever shillings waarmee ze voedsel kunnen kopen in plaats van materiële zaken.

De activiteiten op het project variëren elke ochtend en middag. We helpen in de 'klas' bij de gehandicapte kinderen. Ze liggen echt op een rieten mat op de zandgrond. Ik had er foto's van gezien maar je kunt je dan toch niet voorstellen dat het echt zo is. Ik kan nu diezelfde foto's maken... Dat komt wel even binnen.
Verder helpen we mee om 'huizen' te bouwen. Bij de armsten betekent dit klei tussen een houten constructie stoppen om zo muren te creëeren. Met onze hulp is het huis maanden eerder klaar. We werken aan het huis van een man wiens vrouw met kinderen is vertrokken omdat hij geen huis had. Hij hoopt dat ze terugkomt als zijn huis klaar is...
Waterputten worden wel echt gemetseld. Gaaf om daar aan mee te werken. Het bouwen heb ik deze week nog gedaan, maar gaat zeker wel gebeuren.
De hulpbehoevenden helpen we eten mee te bereiden, hun 'erf' schoon te houden of water te halen. Ervaren we meteen hoe ongelooflijk zwaar zo'n jerrycan water is, hoever zij er mee moeten sjouwen én doet ons nog beter beseffen dat ook wij heel zuinig met water om moeten gaan.
Tijdens een voorlichting aan ouders van gehandicapte kinderen krijgen zij op het hart gedrukt krijgen dat het geen straf of schande is om zo'n kind te hebben, dat ze deze kinderen niet moeten 'verstoppen' en dat deze kinderen juist extra zorg nodig hebben én verdienen. Na de voorlichting delen wij aan de ouders kleding uit. Één kledingstuk per persoon en twee stukjes zeep. Of de kleding past of niet maakt ze niet uit (is vaak te groot voor de kinderen) ze zijn er ongelooflijk dankbaar voor. Het is veelal kleding van de vrijwilligers die hun kleren hier achterlaten. Ook mijn Uganda garderobe gaat hier blijven.
We helpen ook in de keuken van de school waar voor alle 500 leerlingen een middagmaal (vaak maispap) wordt bereidt. Zo weten ze dat de kinderen tenminste 1x per dag te eten krijgen. De 'keuken' is een ruimte van 4x4 met 2 open vuren waarop gekookt wordt. De vloer is weer de bekende zandvloer. Een tafel of stoel staat er niet. Alles wordt op de grond bereidt. Er wordt in enorme ketels gekookt. De kippen en katten lopen er gezellig tussendoor. Wij helpen met bonen sorteren. We zitten buiten, de juf van de disabled children helpt ook mee. De slechte bonen halen we er uit en gooien we op de grond, wat er mee gebeurt kunnen ze ons niet vertellen. Overigens gooit iedereen hier alles op de grond om vervolgens daarna met een bezem zonder steel de boel weer op/aan de kant te vegen. Op de vraag waarom er geen steel aan zit halen ze hun schouders op en zeggen ze: doen we al jaren zo. Ze blijven er wel lenig bij. Zelfs de oudsten kunnen nog prima krom.

's Avonds komen er kinderen naar het vrijwilligershuis. Hun schooluniformen zijn verruild voor hun eigen kleren. De meesten lopen nu op blote voeten. De kleren zijn oud, passen niet, kapot en vuil. Het vuil komt voornamelijk door de rode zandgrond. Wij zijn er al aan gewend dat we zelf ook continue onder het rode zand zitten. Vuil/ stoffig zijn we nu dus allemaal. Het is alleen wel even opletten met een niet zindelijke peuter op schoot nemen want pampers kennen ze hier niet...
We spelen met speelgoed dat vrijwilligers meegebracht hebben. Bij de kinderen thuis of op school kom je geen speelgoed tegen. We moeten ze leren er mee om te gaan en leren te delen. Het is echter elke avond een vrolijke boel en de kinderen krijgen geen genoeg van het spelen met de Mzungu's ( blanken). Ze leren op school Engels dus dat maakt de communicatie wat makkelijker. Verder werken handen en voeten ook prima. Persoonlijke aandacht zijn ze niet gewend, ouders hebben/maken geen tijd om te spelen, affectie tussen ouders en kinderen zie je nauwelijks, dus al onze aandacht is heel welkom.

Wat we doen lijkt nog zo weinig maar de dankbare gezichten zeggen genoeg. De Ugandezen zijn ontzettend aardig. De kinderen blijven continue naar ons zwaaien en zijn blij met die rare Mzungus. Het is inmiddels een ere titel voor ons.
Ons dat zijn de wij, Nikki, Dani-Jelle en ik zelf en 5 andere vrijwilligers. Een leuke club mensen van 18 tot 27 jaar. Ik ben hier dus echt het oudje. Nu wel, afgelopen week waren ook Wendy en haar dochter op het project. Hun tijd zat er echter op. Komende week komen Peter en Marianne onze club versterken, zij zijn 60ers. Zo zie je maar dat dit werk niet leeftijd gebonden is. Ik vind het wel machtig van de jeugd dat zij voor deze invulling van hun vakantie kiezen. Chapeau!!!

Het wordt ons steeds duidelijker dat we een goed doel voor ons sponsorgeld hebben gekozen. Het doel was en blijft de school. De bouw van de nieuwe lokalen lag stil. Dankzij een donatie van vorige week, liggen er deze week al stenen en cementzakken klaar. De bouw kan dus weer verder! Wij bespreken komende week met Anthony, de locale projectleider, hoe concreet onze donatie ingezet gaat worden. Het is zo ongelooflijk hard nodig! De nieuwe lokalen zijn mede voor de disabled children, gehandicapte kinderen. Ik krijg tranen in mijn ogen als ik hun huidige lokaal zie. Een onderkomen van golfplaten zonder vloer, ramen, deur, met één houten schoolbankje zoals wij ze hier alleen in een museum zien. Die bankjes staan overigens in alle lokalen en de kinderen zitten er met 3,4,5 samen aan.
Maar......6 jaar geleden bestond de hele school uit golfplaten, nu nog maar 3 lokalen. En, ik hoop het zo, komend jaar geen meer!!! Dan staat er voor alle 500 leerlingen een 'echte' school!

In de lokalen van de primaryschool zitten vellen van 50/70 cm tegen de muren geplakt. Een kopieerblad kennen ze hier niet. De oefeningen staan uitgeschreven op deze vellen. De kinderen schrijven de hele oefening over in hun schrift en vullen hem dan in. Er hangt een oud krijtbord voor in de klas. De (veelal meervoudig) gehandicapte kinderen krijgen hun oefeningen, ze moeten ook letters schrijven, op een houten lei en schrijven met stompjes krijt. Hun spastische vingers kunnen ze niet of nauwelijks vast houden. Speelgoed is er nauwelijks. Wat er is is meegebracht door vrijwilligers maar is niet aangepast aan wat deze kinderen nodig hebben. Een kartonnen puzzeltje van 35/50 stukjes voor een kind met spastische handjes, wat liggend op de ongelijke zandgrond gemaakt moet worden???
Maar....een aantal jaar geleden gingen de meeste van deze 500 kinderen en zeker de gehandicapte kinderen niet naar school en nu dus wel. Het wordt de kinderen ook stevig ingepeperd hoe belangrijk onderwijs is zodat zij zelf een betere toekomst kunnen krijgen.

Ik dacht na deze weken gewend te zijn aan de vliegen die je op tv op en rondom alle kinderen ziet, helaas en gelukkig want ik heb nog geen vlieg gezien. Malariapillen slikken we braaf elke dag maar ook muggen zien we hier niet. Fijn, die zijn dus niet meegereisd. Hoop dat jullie er in Nederland ook geen last meer van hebben.

Het is niet alleen maar werken voor ons. In het weekend maken we trips naar de highlights van Uganda. Dit weekend zijn we bij Lake Bunyonyi. Onderweg zien we wilde zebra's, machtig mooi! Lake Bunyonyi is een prachtig meer waarin 29 eilanden liggen. We verblijven in een resort. Het voelt heel luxe én lastig. De omschakeling van het project in Lwengo naar dit resort is groot. Alhoewel ook hier de douche koud is en er een miezerig straaltje uit komt en het stromend water en de toilet ver weg zijn voelt het heel
luxe. Het resort ligt er voor Ugandese begrippen goed verzorgd bij, prachtige planten en stenen paden, alhoewel het op Zoover niet hoog zou scoren. Géén rode zandpaden zodat we zelf ook schoon blijven. Het meer is prachtig. Tijdens de boottocht over het meer zien we geen enkele andere boot. Een oase van rust middenin een prachtige natuur. Toerisme, commercie? Kennen ze hier niet. Bij ons zouden de parkeerplaatsen à € 5 per plek bomvol staan. Hier is niet eens een parkeerplaats. Geen entree, niks. Geen reclame waarschijnlijk, dus ook weinig toeristen. Een gemiste kans lijkt me want het is ongelooflijk mooi om te zien. Maar... het houdt de natuur wel ongerept. Noemen ze Uganda dan toch niet voor niets de 'Parel van Afrika'? Geweldig dat we deze kant van Uganda ook mee mogen maken!

Maar......desondanks ga ik morgen toch heel graag weer terug naar het project.